enfrdeitptrues
NOCLEGI Gorce i okolice. Noclegi od 20 zł. Aktualna baza noclegowa, kwatery, pokoje, pensjonaty, wille, agroturystyka
 Koninki
 NOCLEGI Poręba Wielka i okolice. Noclegi od 20 zł. Aktualna baza noclegowa, kwatery, pokoje, pensjonaty, wille, agroturystyka
 NOCLEGI Niedźwiedź i okolice. Noclegi od 20 zł. Aktualna baza noclegowa, kwatery, pokoje, pensjonaty, wille, agroturystyka

tanie noclegiPoręba Wielka tanie noclegiPokoje i apartamenty pod Jaworzyną w Koninkach 

banner

Ochrona przyrody, Gorczański Park Narodowy

W 1782r władze austriackie wydały pierwszy akt prawny, związany z ochroną przyrody w Gorcach tzw. Patent.: O ważności i użytku lasów. Nakazywał korzystanie z nich w racjonalny sposób. W 1827r. dominium zakopiańskie wydało okólnik, który wprowadzał obostrzenia związane z ochroną drzewostanów. Zakazał gromadom z Waksmundu i Ostrowska wypasu w lesie kóz oraz trzymania ich na polanach i w szałasach podczas zimy, pod karą odstrzału. Etnograf Sebastian Flizak, rodem z Podobia, w jednym ze swoich opracowań wspomina, iż w latach międzywojennych Ministerstwo Rolnictwa w ogóle zakazało zakładania szałasów w Gorcach z uwagi na szkody powodowane w lasach przez owce. Wymienione akty prawne pomogły w późniejszym wprowadzanie różnych form ochrony.
Pierwszy krok w celu ochrony przyrody w Gorcach uczyniło w okresie międzywojennym Polskie Towarzystwo Tatrzańskie, skutecznie protestując przeciwko poprowadzeniu drogi bitej z Mszany Dolnej przez Turbacz do Nowego Targu.
W 1927 r. utworzono prywatny rezerwat w dobrach hr. Ludwika Wodzickiego. Jednym z jego inicjatorów był wieloletni zarządca tych dóbr, Adam Starzeński, członek Państwowej Rady Ochrony Przyrody, leśnik Tadeusz Świerz-Zaleski oraz prof. Władysław Szafer. Rezerwat otrzymał imię Władysława Orkana i miał powierzchnię 120 ha. W latach trzydziestych został powiększony do 200 ha. W 1964 r. reaktywowano go pod nazwą „Turbacz” – im. W. Orkana i powiększono do 319 ha. W 1935 r., na południowych stokach Lubania powstał 10. hektarowy rezerwat „Modrzewie”, który podobnie jak poprzedni został reaktywowany po wojnie, w 1948 r. Kolejny rezerwat, „Gorczański Rezerwat Żubra”, został założony w Dolinie Łopusznej w 1950 r., w związku z pracami nad restytucją tego gatunku. Niestety został zlikwidowany w trzy lata później po epidemii pryszczycy, w wyniku której padły wszystkie hodowane żubry. W miejscu tym, w 1970 r. powołany został rezerwat „Dolina Łopusznej” o pow. 112 ha, powiększony w 1979 r. do 185 ha. W tym samym roku utworzono kolejny, leśny rezerwat przyrody „Gorce” o powierzchni 1 917 ha, łącząc w jeden zwarty kompleks o całkowitej pow. 2 422 ha, rezerwaty: „Dolina Łopusznej” i „Turbacz”.
W 1981 r. na obszarze, który prof. Stefan Jarosz proponował objąć ochroną już w 1954 r., rozpoczął swoje istnienie Gorczański Park Narodowy. Z trzech rozpatrywanych koncepcji parku, o powierzchniach: 13 000 ha (S. Smólskiego), 9 200 ha (J. Honowskiego) i 6 700 ha (S. Michalika), wybrany został wariant ostatni i do tego okrojony do 5 908 ha. Poza jego granicami znalazł się niestety najwyższy szczyt Gorców – Turbacz.
Gorczański Park Narodowy obejmuje centralną i północno-wschodnią część pasma Gorców (ok. 13% powierzchni całego pasma). Dyrekcja Gorczańskiego Parku Narodowego znajduje się w Porębie Wielkiej. Obecnie powierzchnia parku wynosi 7 030 ha, z czego 6 591 ha to lasy. Ochroną ścisłą objęto 3 611 ha, w tym 3 596 ha lasów. Powierzchnia otuliny GPN obejmuje 16 647 ha. W krajobrazie Gorców dominują łagodne kopulaste szczyty. Doliny rzeczne wcinają się ostro w masyw, przez co jego kształt przypomina rozróg z głównym punktem zwornikowym - szczytem Turbacza. Charakterystycznym elementem terenu są wychodnie skał piaskowcowych, występujące na północnych stokach, największa to Kudłoński Baca pod Kudłoniem. Na terenie Parku znajduje się kilka niewielkich jaskiń szczelinowych, największa to Zbójecka Jama pod Jaworzyną Kamienicką. Podłoże geologiczne stanowią utwory fliszu karpackiego płaszczowiny magurskiej, na które składają się zespoły piaskowcowo - zlepieńcowe (tworzące grzbiety) i łupkowo - piaskowcowe (w obniżeniach i przełęczach). W granicach Parku znalazły się, z wyjatkiem Turbacza (1310 m n.p.m.), najwyższe szczyty Gorców: Jaworzyna Kamienicka (1288 m n.p.m.), Kiczora (1282 m n.p.m.), Kudłoń (1279 m n.p.m.), Czoło Turbacza (1258 m n.p.m.) i Gorc Kamienicki (1228 m n.p.m.). Ekosystemy wodne tworzą wody płynące, zajmujące 18 ha (ok. 0,3%) powierzchni Gorczańskiego Parku Narodowego. Obszar parku jest terenem źródliskowym dopływów Dunajca i Raby, na której kilkadziesiąt kilometrów niżej jest zlokalizowany zbiornik wody pitnej dla Krakowa "Raba II".
W całych Gorcach stwierdzono występowanie ok. 940 gatunków roślin naczyniowych, 250 gatunków mchów, 530 gat. porostów oraz 116 gat. wątrobowców. Około 85% tych taksonów występuje na terenie Parku. Charakterystyczne dla GPN są rośliny górskie, z których najbardziej interesujące są gatunki alpejskie (17) i subalpejskie (24) spotykane m.in. na gorczańskich polanach. Lasy zajmują ok. 95% powierzchni Parku. Znaczna ich część jest w wieku powyżej 100 lat. W drzewostanach dominują buk, następnie świerk i jodła, a w domieszce występują modrzew, jawor, wiąz górski, jesion i olsza szara. Piętro regla dolnego sięga od 650 do 1100 m n.p.m., regiel górny - powyżej 1100 m n.p.m. Dominującym typem siedliskowym lasu jest las górski (ok. 50 % pow. GPN), występujący w reglu dolnym. Bór wysokogórski zajmuje ok. 5% powierzchni Parku. W GPN wyróżniono 7 zespołów leśnych. W reglu dolnym występują: buczyna karpacka, bór świerkowo - jodłowy regla dolnego, kwaśna buczyna górska, olszyna karpacka, olszyna bagienna i żyzna jedlina, zaś w reglu górnym świerczyna górnoreglowa. Zbiorowiska nieleśne występują przede wszystkim na polanach reglowych, zajmując ok. 5% powierzchni Parku. Wyróżniono 16 zbiorowisk roślinnych. Najbogatszymi gatunkowo zbiorowiskami są: łąka mieczykowo - mietlicowa, młaka kozłkowo - turzycowa, traworośla i łąka ostrożeniowa. Na polanach występuje ok. 35% gatunków roślin naczyniowych. Polany reglowe powstały w wyniku działalności człowieka. Regres pasterstwa spowodował wzmożoną sukcesję roślinności krzewiastej i drzewiastej na polanach. W jej wyniku uległo degradacji wiele zespołów roślinnych, ustępują gatunki typowe dla górskich hal, w tym krokusy. Obecnie podjęto czynną ochronę polan Parku najwartościowszych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym.
Pierwsi osadnicy w rejon Gorców dotarli na początku XIV wieku. Powstawanie polan pasterskich trwało do pierwszej połowy XIX w. Największe zniszczenia lasów gorczańskich miały miejsce w XIX wieku, kiedy masowo wycinano w łatwiej dostępnych terenach duże połacie pierwotnych lasów.
Najważniejsze zadania Parku to: zapewnienie ochrony ścisłej i renaturalizacja z maksymalnym wykorzystaniem sił przyrody w stosunku do ekosystemów leśnych oraz ochrona czynna polan reglowych w celu zachowania ich różnorodności biologicznej wraz z wartościami kulturowymi i krajobrazowymi.
Gorce, w tym także Park, posiadają wiele zabytków architektury ludowej. Okoliczna ludność zachowała niektóre zwyczaje. Na gorczańskich polanach oglądać można szałasy pasterskie - niejednokrotnie uznane za zabytki kultury materialnej. Najstarszym zabytkiem sakralnym na obszarze Parku jest kapliczka na polanie Jaworzyna Kamienicka, wzniesiona w 1904 r. przez Tomasza Chlipałę, zwanego Bulandą. Z kapliczką i jej fundatorem - znanym gorczańskim bacą i czarownikiem - związane są liczne legendy. Krajobraz Parku ma charakter naturalny, a stopień ingerencji człowieka jest nieznaczny. Z tego też względu jest interesujący zwłaszcza dla turystów przyrodników. Liczba odwiedzających jest stosunkowo mała. Z uwagi na swe położenie Park posiada wiele punktów widokowych, z których roztaczają się atrakcyjne panoramy na sąsiednie pasma górskie. Szczególnie interesujące są widoki na Tatry, Babią Górę i Pieniny.
Wszystkie, bardzo szczegółowe informacje na temat GPN znajdą Państwo na stronie domowej GPN. Informacje turystyczne, historyczne, przyrodnicze [w tym wiele ciekawostek] o miejscowościach: Poręba Wielka, Niedźwiedź, Konina, Koninki, Podobin i GPN znajdują się w przewodniku-informatorze "Poręba Wielka i okolice" autorstwa Izabeli Knapik, cena: 10zł. Do nabycia: bezpośrednio u autora (Poręba Wielka - Koninki 580, tel. 018-3317684), muzeum "Orkanówka", schronisko Stare Wierchy, delikatesy w miejscowości Niedźwiedź, niektóre sklepy spożywczo-przemysłowe na terenie gminy Niedźwiedź

Adres dyrekcji parku:
Gorczański Park Narodowy w Porębie Wielkiej
34-735 Niedźwiedź
tel.: 018/3317944, 018/3317207
http://www.gorczanskipn.pl - Gorczański Park Narodowy - strona domowa